Reddi Miras Nedir? Nasıl Yapılır?
Miras, miras bırakanın sahip olduğu mal varlığı ve borçları kapsar. Mirasçılar ise kan bağıyla ya da kan bağından bağımsız miras bırakan kişinin sözleşme, vasiyetname yoluyla atadığı mirasçıdan oluşur. Yasal ve atanmış mirasçılar, ölümün gerçekleşmesiyle birlikte hak sahibi olurlar. Ancak bu kişiler mirası reddetme hakkına da sahip kişilerdir. Miras hukuku mirasçılara mirası kabul etme ve şartsız reddetme hakkını veren bir düzenlemeye sahiptir. Mirasçının ret hakkıyla ilgili herhangi bir şey yapmaması halinde mirası kabul etmiş sayılır. Reddi miras yapmak isteyen hak sahipleri için gerçek ve hükmen ret olmak üzere farklı düzenlemeler bulunur.
Mirasın gerçek reddi: 3 aylık süre içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü ya da yazılı olmak kaydıyla usule uygun şekilde ret beyanı ile gerçekleştirilir.
Mirasın hükmen reddi: Süre sınırı olmaksızın gerçekleştirilebilir. Hükmen ret Türk Medeni Kanunu’nun 605. Maddesinde düzenlenmiştir. Miras bırakanın ölmeden önce aczi belli ya da tespit edilmişse mirasçı için miras hükmen reddedilmiş sayılabilecektir. Hükmen ret borç ilişkisini içermesi sebebiyle aktif ve pasiflerin belirlenmesi sonucunda karara bağlanır.
Mirasın Reddine Dair Yasal Süreler
Mirasın reddi için birtakım süreler ve yasal süreçler söz konusudur. Yasal ve atanmış mirasçılar haricinde ret hakkının sonradan geldiği mirasçılar bulunur.
Yasal mirasçılar; Türk Medeni Kanunu’nun 606. Maddesine göre mirasçılar miras bırakanın ölümünü öğrendiği anda mirasçı sıfatını kazanır. Mirasçı olduğunu sonradan öğrenen kişiler için yasal tarih öğrenildiği gün sayılır. 3 aylık süreç bu tarihten itibaren başlar.
Atanmış mirasçılar; 3 ay süre içerisinde ret beyanında bulunabilir. TMK 606. Maddesi vasiyetnamenin açılması ve tebliğ edilmesi ile birlikte sürenin başladığını belirtir.
Ret hakkının sonradan gelen mirasçılara geçmesi; Türk Medeni Kanunu’nun 608. Maddesi mirası reddetmeden hayatını kaybeden mirasçının ret hakkının kendiliğinden mirasçılara geçtiğini belirtir. Böyle durumlarda ölen mirasçı yerine hak kazanan yeni mirasçılar için 2 farklı reddi miras hakkı doğar. İlki ölen kişinin sahip olduğu mal varlığı, ikinci ise kendisine miras bırakılan mal varlığıdır. Mirasçı her iki mirası reddetme hakkına sahiptir. Ancak mirasçı miras bırakana kalan mirası kabul etme hakkına sahip değildir. Yalnızca miras bırakanın sahip olduğu mirası kabul edebilir.
*İstisnai durumlarda yasal ve atanmış mirasçılar için tanınan 3 aylık süre Sulh Hukuk Mahkemesi hakimleri tarafından uzatılarak yeni bir süre belirlenebilir.
Reddi Miras Beyanında Görevli Mahkeme
Mirasçı mirası öğrendikten ya da miras bırakanın ölümünden itibaren 3 ay içerisinde reddi miras yapmalıdır. Bu süre içerisinde işlem yapmayan mirasçı kanunlar hükmünde yasal ya da atanmış mirasçı kabul edilir. Ancak mirasçı, miras bırakılan olduğunu geç öğrenmiş ise mirası üstlenmek ya da pay alabilmek için geç öğrendiğini ispat etmekle yükümlüdür.
Reddi miras yapacak olan kişi yasal süre olan 3 ay içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı belge ya da sözlü beyan ile mirası istemediğini belirtmekle sorumludur. Beyan yapıldıktan sonra mahkeme heyeti ret başvurusunun usule uygun şekilde yapılıp yapılmadığını inceler ve beyanı kabul eder. Miras hukuku alanında uzman avukatlar, reddi miras sürecinde vekaletname ile hareket ederek mirasçının yazılı beyanıyla dava dilekçesi hazırlayabilir, resmi işlemleri gerçekleştirebilir.
Reddi miras davalarında yetkili mahkemeye yazılmış beyan, dilekçe, varsa delil ve mahkeme harçlarının yatırılması ile birlikte dava resmen açılır. Reddi miras çekişmesiz dava türü olduğundan Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilendirilmiştir.
*Hükmen ret istemli reddi miras davaları Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmektedir.
Reddi Miras Kararının İptali
Miras bırakandan kalan mirası borç sebebiyle reddeden mirasçı, alacaklıların zarar görmesini amaçlayarak hareket ederse ve alacaklılara herhangi bir güvence verilmezse ret tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 6 ay içerisinde reddi mirasın iptaline dair dava açılabilir. Dava sürecinde mirasçının mirası reddetmesinin temelinde alacaklılara zarar verme niyetinin olup olmadığı belirlenir. Öte yandan tereke tespiti yapılarak aktif ve pasifler raporlanır. Miras bırakanın aktifleri mal varlığını, pasifler ise borçları temsil eder. Terekenin pasifi aktiften daha yüksek ise ödeme aczinin gerçekleştiğine karar verilir. Dava sürecinde mirasçıya kalan mirasın borcu karşılamaya yetip yetmeyeceği incelenir, acze karar verilmesi halinde mirasın reddinin iptali davası iptal edilerek dava sona erdirilebilir.
Miras hukuku alanında uzman avukat kadromuzla terekenin tespiti, mirasın reddi ve mirasın reddi iptali gibi konularda hukuki zeminde daha hızlı sonuçlar almak mümkündür. Bu alanda uzman bir avukatla süreci yürütmek için hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.