Ortaklığın Giderilmesi Davası ( İzale-i Şuyu) Nedir ?

Ortaklığın giderilmesi davası paylı mülkiyete yahut elbirliği mülkiyetine tabi bir malın hisse sahipleri arasındaki ortaklığa son vermek suretiyle yine hisseler oranında kişisel mülkiyete dönüşün hüküm altına alındığı bir dava türüdür.

Ortaklığın giderilmesi davasında dava konusu mal  arsa,tarla,bağımsız bölüm gibi taşınmaz bir mal olabileceği gibi ; otomobil, antika eşya gibi taşınır bir malda olabilmektedir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasını Kim Kime Karşı Açmalıdır?

Ortaklığın giderilmesi davasını paydaş/mirasçılardan herhangi biri diğer paydaş/mirasçıları davalı göstermek suretiyle açmalıdır. Ortaklığın giderilmesi davasında Tüm paydaşların davada taraf olması zorunludur. Paydaşlardan biri yahut birkaçı hayatta değilse onların yasal mirasçıları davaya taraf olmak zorundadır. Dava devam ederken taraflardan biri vefat ederse mahkeme davacı yana vefat eden kişinin mirasçılarını gösterir miras belgesini alıp mahkemeye sunmak üzere sürer verir. Akabinde vefat eden kişinin mirasçıları davaya dahil edilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Paylaştırma Nasıl Yapılır?

Ortaklığın giderilmesi davasında esas olan ortaklığın aynen taksim yoluyla giderilmesidir. Peki ortaklığın aynen taksim yoluyla giderilmesi ne demektir ?

Aynen taksimden anlaşılması gereken mevcut taşınmazın değerinde bir azalma olmadan mirasçılara eşit oranda taksim edilmesidir.

Aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesi usulünde mevcut taşınmazlar paydaşlar arasında taksim edilir. Örneğin 3 mirasçının taraf olduğu bir ortaklığın giderilmesi davasında terekede 6 adet taşınmaz varsa ve her bir mirasçının miras payları eşit ise her mirasçıya 2 taşınmaz düşmek suretiyle aynen taksim yapılabilir. Bu taşınmazların değeri birbirinden farklı ise mirasçılar arasında denkleştirme yapılır. Daha değerli taşınmazı alan mirasçı diğer mirasçıya  aradaki değer farkını öder. Bu suretle de denkleştirme yapılmış olur.

Aynen taksim yapılırken hangi taşınmazı hangi paydaşın alacağı konusunda taraflar arasında bir uzlaşma varsa aynen taksim bu uzlaşmaya göre yapılır. Eğer bir uzlaşma söz konusu değilse kura çekimi ile aynen taksim yapılır. Gerekiyorsa taksimde denkleştirmede yapılmalıdır.

Aynen taksimin mümkün olmadığı hallerde ise ortaklık satış yoluyla giderilir. Ortaklığın giderilmesi davası karara bağlandıktan sonra  ilgili taşınmaz  açık artırma usulü ile satışa çıkarılır. Satış gerçekleşince satış bedeli mirasçılara yine miras payları nispetinde dağıtılır. Yine bir örnekle açıklamak gerekirse eşit paya sahip 3 mirasçının bulunduğu bir ortaklığın giderilmesi davasında tereke de 2 adet taşınmaz var ise taşınmazların değerinde ve niteliğinde bir azalma olmadan  aynen taksimi mümkün değilse ilgili taşınmazlar açık artırma yoluyla satılır ve satış bedeli miras payları nispetinde mirasçılara dağıtılır.

Ortaklığın  Giderilmesi Davası Ne Kadar Sürer, Zamanaşımı Süresi Var Mıdır ?

Ortaklığın giderilmesi davasının açılması herhangi bir süreye tabi değildir. Ancak ortaklığın giderilmesi davası sonuçlanınca 10 yıl(on yıl) içinde satış talep edilmelidir. 10 yıl içinde satış talep edilmez ise karar ( mahkeme ilamı) geçerliliğini yitirir. Bu durumda yeniden dava açılıp yeni bir hüküm tesis ettirilmesi gerekmektedir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Nerede ve Hangi Mahkemede Açılmalıdır ?

Ortaklığın giderilmesi davası genelde taşınmaz mallar için açılmaktadır. Bu sebeple yetkili yer taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Bu yetki kesin yetki olup aksi kararlaştırılamaz. Ancak taşınır bir mal için ortaklığın giderilmesi davası açılacak ise kesin yetki söz konusu değildir.

Ortaklığın giderilmesi davasında görevli mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yerdeki SULH HUKUK MAHKEMESİ’dir.

Örneğin Tokat/Zile’de bir taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açılacak ise  yetkili ve görevli mahkeme  ZİLE SULH HUKUK MAHKEMESİ’DİR.

Peki birden fazla taşınmaz için dava açılıyorsa ve taşınmazlar farklı yargı çevrelerinde ise ortaklığın giderilmesi davası nerede açılacaktır?  Bu ihtimalde dava taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde açılır. Burada her ne kadar kesin yetki olsa da davacıya seçimlik bir hak tanınmıştır. Ancak davacı bu hakkı kullanırken dürüstlük kurallarına uygun hareket etmelidir.

Türk Medeni Kanunu Madde 2 – Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.

Yine bir örnekle açıklamak gerekirse dava konusu taşınmazlardan biri TOKAT’ta  diğeri SAMSUN’da ise ortaklığın giderilmesi davası bu iki şehirden birinde açılabilecektir. Ancak yukarıda bahsedildiği üzere davacının dürüstlük kurallarına riayet etmesi gerekir. Tüm paydaşlar/mirasçılar Samsun’dayken davanın Tokat’ta açılması dürüstlük kuralları ile bağdaşmayacaktır.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Ne Kadar Sürer ?

Ortaklığın gerilmesi davası 6-12 ay arasında tamamlanmaktadır. Mücbir sebepler, davanın görüldüğü yargı çevresinin iş yoğunluğu, dava sırasındaki usulü işlemler yahut diğer sebeplerle bu süreler değişkenlik gösterebilmektedir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Avukata İhtiyaç Var Mıdır ?

Ortaklığın giderilmesi davasını açmak için avukatla çalışmak şart değildir. Ancak telafisi güç hak kayıpları yaşamamak ve davanızın makul sürelerde sonuçlanması adına alanında uzman bir miras avukatı ile çalışmanız yararınıza olacaktır. Alanında uzman miras hukuku avukatlarımızla çalışmak için büromuzla irtibata geçebilirsiniz.