Hakaret Suçu Nedir?
Türk Ceza Kanunu’nun Şerefe Karşı Suçlar başlığı altında 125-131 maddelerinde düzenleme alanı bulan hakaret suçu bir kimseye , şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat ederek veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırıda bulunarak işlenebilen seçimlik hareketli bir suç tipidir. Hakaret suçunun kanunda düzenleme alanı bulmasıyla korunan hukuki yarar kişinin onur şeref ve saygınlığıdır.
Hakaret suçu yüz yüze, iletişim araçlarının kullanılmasıyla, ses kaydıyla, aleni şekilde, görüntü aracılığıyla, mağdurun yokluğunda ya da basın yayın organları vasıtasıyla ayrıca günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız sosyal medya uygulamaları olan facebook, twitter, instagram, snapchat vb platformlar aracılığıyla veya haberleşme uygulamaları olan whatsapp, telegram, gmail, hotmail, msn gibi uygulamalar aracılığıyla da işlenebilir. Hakaret eylemi mağdurun bulunmadığı bir ortamda gerçekleşirse bu eylemin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişinin duyabileceği bir şekilde gerçekleşmesi gerekir.
Hakaret Davası nerede ve hangi mahkemede açılır?
Hakaret suçunda yetkili savcılık mağdurun ikametinin bulunduğu yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığıdır. Savcılığa verilecek bir şikayet dilekçesiyle soruşturma evresi başlar. Hakaret suçu bakımından görevli mahkeme ise Asliye Ceza mahkemesidir. Örneğin Amasya’da ikamet eden A, Tokat’ta ikamet eden B’ye karşı hakaret suçunu işlediğinde yetkili savcılık Tokat Cumhuriyet Başsavcılığı, görevli mahkeme ise Tokat Asliye Ceza mahkemesi olacaktır.
Hakaret Davası Zamanaşımı ve Hakaret Davası Açma Süresi Nedir ?
Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen hakaret suçu madde 131 hükmü gereğince ‘’ Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır .’’ Şikayete tabi olan suçlarda şikayet süresi mağdur olan kişinin fiili ve faili öğrenmesinden itibaren 6 aydır. Mağdurun şikayet hakkını kullanması için fiil ve faili öğrenmesi gerekmektedir. Hakaret suçundan zarar gören kişi ya da mağdur fiil veya failden hangisini daha sonra öğrenmiş ise 6 aylık hak düşürücü süre herhalde TCK 66/1-e de düzenlenen ‘’Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl, ‘’ dava zamanaşımı süresinde yapılmalıdır. Örneğin 20.06.2022 tarihinde kendisine karşı hakaret suçu işlenen mağdur, hakaret fiilini 20.10.2022 tarihinde öğrenmiş, ancak suçu işleyen faili 20.12.2022 tarihinde öğrenmişse, mağdur şikayetçi olmak istediğinde şikayet süresi 20.10.2022’den itibaren 6 aylık hak düşürücü süreye tabi olacaktır.
Hakaret Suçu Uzlaşma Kapsamında mıdır?
Basit hakaret suçu (TCK madde 125/1-2-3) uzlaştırmaya tabi suçlardandır. CMK 253 madde hükmü gereğince soruşturma veya kovuşturma evresinde önce uzlaşma prosedürünün uygulanması gerekir. Soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tâbi olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması hâlinde, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar görene uzlaşma teklifinde bulunur. Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, mağdur veya suçtan zarar görenlerin hepsinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekir. Şüphelinin, mağdurun veya suçtan zarar görenin reşit olmaması halinde, uzlaşma teklifi kanunî temsilcilerine yapılır. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren üç gün içinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılır .
-Uzlaşma sonucunda şüphelinin edimini def’aten yerine getirmesi halinde hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.
-Şüphelinin ediminin ileri tarihe bırakılması durumunda ise kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir.
-Kamu davasının ertelenmesi süresi boyunca zamanaşımı işlemez.
-Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararından sonra , uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi durumunda kamu davası açılır.
-Uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz; açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılır. Şüphelinin, edimini yerine getirmemesi halinde uzlaşma raporu veya belgesi, İcra ve İflas Kanununun 38 inci maddesinde yazılı ilam mahiyetini haiz belgelerden sayılır. Bu belge edimin yerine getirilmesi için icraya konulabilir.
Mahkeme Tarafından Uzlaştırma
-Kamu davası açıldıktan sonra kovuşturma konusu suçun uzlaşma kapsamında olduğunun anlaşılması halinde, kovuşturma dosyası uzlaştırma bürosuna gönderilir.
-Uzlaşma gerçekleştiği takdirde, mahkeme, uzlaşma sonucunda sanığın edimini def’aten yerine getirmesi halinde, davanın düşmesine karar verir.
-Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arzetmesi halinde; sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilir.
-Geri bırakma süresince zamanaşımı işlemez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildikten sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde, mahkeme tarafından hüküm açıklanır.
Uzlaştırmaya Tabi olmayan Hakaret Suçları Nelerdir?
Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu ve Cumhurbaşkanına karşı hakaret suçu şikayete bağlı olmadığından uzlaştırmaya tabi değildir.
Hakaret Suçunda Cezayı Ağırlaştıran Durumlar Nelerdir?
1-) Hakaret Suçunda verilecek cezanın alt sınırının 1 yıldan az olmayacağı durumlar:
–Suçun Kamu Görevlisine karşı görevinden kaynaklı işlenmesi (TCK 125/3-a)
-Hakaret suçunun kişinin dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı işlenmesi (TCK 125/3-b)
-Hakaret suçunun kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi (TCK 125/3-c)
2-)Hakaret suçunun alenen işlenmesi durumunda verilecek ceza altıda bir oranında arttırılır (TCK 125/4).
3-)Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır ( TCK 125/5).
Hakaret Suçunda Hafifletici Sebepler Ya Da Ceza Verilmeyecek Olan Sebepler Nelerdir?
1-) Haksız fiil nedeniyle veya karşılıklı hakaret (TCK 129) :
Hakaret suçu haksız bir fiile tepki olarak işlenmişse verilecek ceza üçte bir oranında indirilebileceği gibi , ceza vermekten de vazgeçilebilir. Eğer hakaret suçu kasten yaralama suçuna karşı tepki olarak işlenmişse kişiye ceza verilmez. Son olarak hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi durumunda , olayın mahiyetine göre , tarafların her biri veya sadece biri için verilecek olan ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi ceza vermekten de vazgeçilebilir.
2-)İddia Ve Savunma Dokunulmazlığı (TCK 128) :
Yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnadlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulması halinde, ceza verilmez. Ancak, bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir.
Hakaret Davasında Şikayetten Vazgeçme Mümkün Müdür?
Şikayete bağlı hakaret suçunda şikayet hakkına sahip olan kişi , verilen hüküm kesinleşinceye kadar bu hakkından vazgeçebilme imkanına sahiptir. Vazgeçmenin geçerli olabilmesi için vazgeçmenin sanık tarafından kabul edilmesi gerekir. Sanık tarafından kabul edilen davada vazgeçme sonucunda düşme kararı verilir.
Hakaret Davası Sonucunda Verilecek Ceza Ve Hukuki Sonuçları Nedir?
Hakaret suçunun şikayete tabi olması durumunda , hakaret suçunun cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır (TCK 125/1). Suçun şikayeti tabi olması durumunda mahkeme hapis cezası ya da adli para cezasına hükmedecektir. Hakaret suçu sonucunda verilen ceza 2 yıl ve altında hapis veya adli para cezası olursa CMK 231/5 hükmüne gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılması gündeme gelecektir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması genel olarak sanık hakkında verilen hükmün ve bu hükmün sonuçlarının denetim süresi boyunca askıda kalmasıdır. Karar verildikten sonra denetim süresi (5 yıl) boyunca kasıtlı bir suç işlenmediği takdirde dava düşer ve verilmiş mahkumiyet hükmü ortadan kalkar.
Hakaret Davası Ücreti Nedir?
Hakaret davasının takibi için avukat ücreti tarafların anlaşmasıyla ya da Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenir. Ancak kararlaştırılan ücret Avukatlık Asgari ücret tarifesinin altında olamaz.
Hakaret Davasında Davasında Avukata İhtiyaç Var mıdır?
Hakaret davasında kişi dava sürecini kendisini takip edebileceği gibi ceza hukukunda deneyimli bir avukatla da dava süreci takip edebilir. Süreler, şikayet dilekçesinin hazırlanması , soruşturma ve kovuşturma aşamasındaki usul işlemleri gibi dikkat edilmesi gereken konular açısından hak kayıplarına uğramamak için dava sürecinin ceza hukukunda deneyimli bir avukat tarafından takip edilmesinde fayda vardır. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.