Anlaşmalı Boşanma Davası
Boşanma hukuku Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. 4721 sayılı TMK iki şekilde boşanma davası açılabileceğini belirtir; anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası. Anlaşmalı boşanma davası eşlerin kendi aralarında hür iradeleriyle anlaşmaya vararak evliliklerini bitirdiği boşanma davası türüdür. Bu dava türünde eşler arasında kusur aranmaz, mal paylaşımından nafakaya kadar her ayrıntıda anlaşmaya varılarak evlilik sona erdirilir. Tek celsede boşanma olarak da bilinen davada, tarafların her konuda anlaşmaya varması ve hâkimin bu anlaşmayı uygun görmesi gerekir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Açma
Türk Medeni Kanunu 166. Madde 3. Fıkrası gereğince anlaşmalı boşanma davası en az 1 yıl sürmüş evliliklerde tarafların birlikte karar verip başvurması ya da taraflardan birinin başvurması ve diğer tarafın kabul etmesi halinde ortaya çıkar. Evlilik birliğinin temelden sarsılması suretiyle sürdürülemeyeceğinin aşikâr olması kaydıyla taraflar anlaşmalı boşanmak üzere hareket edebilirler. Mahkemeye başvuran taraflar hâkim tarafından dinlenir ve hür iradenin söz konusu olduğuna kanaat getirilerek boşanma kararı hükmedilebilir. Burada boşanmaya konu olacak çiftin mal paylaşımı, varsa çocukların menfaati gözetilerek anlaşmanın içeriğine bakılır ve boşanma hükmü verilir.
Türk Medeni Kanunu’nda boşanma hukuku kapsamında anlaşmalı boşanma için düzenlenen şartlar şöyledir;
En az 1 yıl evli kalma şartı: Anlaşmalı boşanma açabilmek için eşlerin en az 1 yıl evli kalması şartı aranır. Resmi nikahtan itibaren geçerli olan bu süreye imam nikahı, düğün, nişanlılık ya da benzeri resmiyetsiz beraberlik süresi dahil edilmez.
Hâkim huzurunda boşanma kararının açıklanması: Boşanmak isteyen taraflar anlaştıklarını ve boşanmak istediklerini hür iradeleriyle hâkime sunmalıdır. Hâkim bu aşamada tarafların iradeleriyle ilgili bir fesadın söz konusu olduğunu tespit ederse boşanmayı ret ile sonlandırabilir.
Birlikte ya da bir eşin açtığı dava talebinin diğer eş tarafından kabul edilmesi: Anlaşmalı boşanmada ortak dilekçe ile başvuru yapılabileceği gibi taraflardan yalnızca birinin de uygun şekilde başvurması ve diğer tarafın bu başvuruyu kabul etmesi yoluyla boşanma sağlanabilir.
Boşanmanın mali sonuçları ve çocukların menfaatine dair düzenlemelerin uygunluğu: Boşanmak üzere anlaşma yapan çiftler, mali paylaşım ve çocukların menfaatiyle ilgili konularda da anlaşmaya varmalıdır. Hâkim başvuru yapan tarafların bu konuda nasıl bir düzenleme ve anlaşma yaptığını inceler, uygun bulması halinde boşanmayı gerçekleştirir. Hâkim anlaşma şatlarında çocukların ya da taraflarından birinin ekonomik menfaatini gözeterek değişiklikler yapabilir. Değişikliklerin kabul edilmemesi halinde ise dava çekişmeli davaya dönüşür.
*Taraflar çekişmeli boşanma ile dava açıp süreç içerisinde anlaşmalı boşanmaya karar verdiklerinde anlaşmalı boşanma protokolü ile çekişmeli davayı anlaşmalı davaya dönüştürerek boşanmanın gerçekleşmesini sağlayabilir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Süresi
Anlaşmalı boşanma davası tek celsede sona erebilecek bir davadır. Ancak tek celsede boşanma gerçekleşmesi için tarafların ekonomik ve velayet konusunda hem tarafların anlaşması hem de hâkimin bu konuda tarafların kendi arasında yaptığı anlaşmayı uygun görmesi şartı aranır. Anlaşmalı boşanmak isteyen çiftler tüm evraklarını tamamlayarak başvurduktan sonra 10 gün ila 1 ay arasında bir sürede gün alarak boşanabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Cayma Hakkı
Anlaşmalı boşanmada tarafların her ikisi ya da biri karar kesinleşmeden önce cayma hakkına sahiptir. Duruşma esnasında dahi taraflar boşanmama beyanında bulunabilir. Ancak cayma hakkını bir taraf kullanırsa ve diğer taraf bunu kabul etmezse dava çekişmeli boşanma davasına dönüşecektir. Çekişmeli davada ise taraflar arasında kusur oranına bakılacaktır.
Anlaşmalı Boşanmada Nafaka ve Tazminat Ödemesi
Anlaşmalı boşanmada taraflar nafaka ve tazminat gibi konularda da anlaşmaya varmalıdır. Boşanma protokolünde nafaka, maddi ve manevi tazminat gibi konular detaylandırılır, ödeme miktarları yazılı şekilde protokole yansıtılır.
Anlaşmalı Boşanmada Görevli Mahkeme
Boşanma davalarında görevlendirilmiş mahkemeler Aile mahkemeleridir. Aile mahkemesinin bulunmaması halinde ise Asliye Hukuk Mahkemesi görevli mahkeme kabul edilir. Yetkili mahkeme dava açmadan önceki son 6 aylık süreçte ikamet edilen yer kabul edilir. Anlaşmalı boşanma davasında taraflar bu konuda da anlaşmaya vararak farklı bir yerde de mahkemeye başvurarak boşanmanın gerçekleşmesini sağlayabilirler.
Anlaşmalı boşanma davaları aile ve boşanma hukuku konusunda uzman avukatların hazırladığı protokol ile pürüzsüz bir süreç sonunda sona erdirilir ve taraflar tek celsede boşanabilir. Taraflar aynı avukat ya da ayrı ayrı avukat desteğiyle süreci tamamlayabilir.