Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir? Nasıl Çıkarılır?

Mirasçılık belgesi kişinin ölümünden sonra çıkartılan ve geri kalan aile yakınlarının mirasçı oranını gösteren hukuki belgedir. Veraset ilamı olarak da bilinen mirasçılık belgesi, mirasçı olan ve olduğu düşünülen herkes tarafından noter ya da Sulh Hukuk Mahkemelerinden talep edilerek alınabilir. Veraset ilamında soy bağı tespitinin gerekli olması sebebiyle bununla ilgili muğlak durumların yaşanması halinde noter veraset ilamı vermez. Böyle bir durumun varlığında kişiler Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurarak mirasçılık belgesi talep edebilir. Mahkeme kararıyla alınan bu belgenin yine mahkeme kararıyla iptal edilebilmesi mümkündür. Miras hukuku, veraset ilamı için herhangi bir süre vermemekle birlikte taşınmaz miraslarında 3 ay içerisinde ilamın çıkartılması koşulu bulunur.

Mirasçılık belgesi, kişinin ölümüyle birlikte mirasçıları ilgilendiren resmi bir süreci yansıtır. Kişinin ölümü gerçekleştiği andan itibaren sahip olduğu varlıklar tereke olarak tanımlanır. Tereke, ölen kişinin sahip olduğu tüm mal, hak, alacak ve borçları ifade eder. Mirasçılar tereke ile ilgili bir işlem yapmak istediğinde mirasçı olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. Mirasçı olduğunu ispatlayan belge “mirasçılık belgesi” diğer bir deyişle “veraset ilamı” ismini alır. Bu belge Türk Medeni Kanunu’nun 598. Maddesince düzenlenmiştir.

Mirasçılık Belgesi Nereden Alınır?

Miras, ölümün gerçekleşmesiyle birlikte resmi olarak ortaya çıkar. Ancak mirasçılar söz konusu mirasla ilgili tasarrufta bulunabilmek için mirasçı olduklarını hukuk önünde ispatlamak zorundadır. Mirasçılık belgesi ibrazı ile birlikte mirasçı malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahip olur. İşbu sebeple ölüm gerçekleştikten sonra miras kalan her türlü mal varlığı için mirasçıların veraset ilamı çıkartması şarttır.

Veraset ilamı çıkartmak için noter ya da Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurmak gerekir. Mirasçı olduğunu iddia eden ve düşünen kişiler ilk önce noterden başvuru gerçekleştirebilir. Noter başvuruları inceleyerek mirasçılık belgesi verir ya da reddeder. Ret alınması ya da kişinin ölen kişiyle arasındaki soy bağının tespit edilememesi gibi hallerde Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru yapması beklenir.

*Noter evlatlık ya da mirasçının gaip olması durumunda veraset ilamı vermemektedir. Dava açılması halinde ise dava dosyasına nüfus kayıt örneği gibi belirleyici bazı belgelerin eklenmesi gerekir.

*Kadastro Kanunun 25. Maddesi kapsamında bazı istisnai durumlarda Kadastro Mahkemesi de mirasçılık belgesi verme yetkisine sahiptir.

Kimler Mirasçılık Belgesi Talep Edebilir? Şartları Nelerdir?

Mirasçılık belgesi talep etme hakkına sahip kişiler şöyledir;

• Ölen kişinin eşi, çocukları, annesi, babası, torunları, evlatlığı
• Miras bırakanın altsoy ve üstsoyu olan kişiler
• Mirastan yoksun edilen kişiler
• Vasiyetname metninde adı geçen kişiler
• Miras sözleşmesi ile atanan yasal mirasçılar
• Vasiyet alacaklıları; murisin ve yasal mirasçının alacaklıları

*Miras bırakan kişinin hiçbir yakınının ya da kan hışmının olmaması halinde devlet mirasçılık belgesi talep etme hakkına sahiptir.

Veraset ilamı talep etmenin şartları ise şöyledir;

• Miras bırakan kişinin ölmesi ya da gaiplik şartlarını taşıyarak gaip ilan edilmesi
• Mirasa ehil olmak

Mirasçılar vasiyetin okunmasından ya da resmi olarak atama yapılmasından itibaren bir ay süre içerisinde mirasa itiraz etmemesi gerekir. Bu süre içerisinde veraset ilamı talep edilir. Özetle; verilen bir aylık süre zarfında mirasa itiraz etmemek veraset ilamının iptali davasını açma hakkını önlemez bilakis süre şartı olmaksızın kişiler dava açma hakkına sahiptir.

Mirasçılık Belgesinin İptali Davası

Mirasçılık belgesi iptal edilebilir mi? Türk Medeni Kanunu 598. Maddesi “Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir” hükmünü vermektedir. Veraset ilamı iptali davaları Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür. Mirasçılık belgesini noter ya da mahkeme kararıyla almış kişiler, mirasçılık sıfatlarını ‘mirasçılık belgesinin iptali davası’ sonucunda kaybedebilir. Aksini ispat etmenin mümkün olduğu bir belge kabul edilen mirasçılık belgesi, diğer mirasçıların itirazıyla iptal edilebilir ve yeni ilamın düzenlenmesi sağlanabilir. Mirasçılık belgesinin iptali davası çekişmeli bir davadır. Mirasçılar arasında gerçekleşen davanın sonucu kesin hüküm niteliği taşır.

Sonuç: Ölümün gerçekleşmesiyle birlikte ortaya çıkan mirasın pay edilmesi için mirasçılık belgesi yani veraset ilamı çıkartılması zorunludur. Bu belge noter ya da Sulh Hukuk Mahkemesi sonucunda alınabilir. Mirasçılık belgesi diğer mirasçılar tarafından iptal davası ile iptal edilebilir. Miras hukuku kapsamlı bir içeriğe sahiptir. Miras hukuku ile ilgili yaşadığınız sorunlar için bizimle iletişime geçebilir, daha hızlı sonuçlar elde edebilirsiniz.